Ezagutza eta berrikuntza funtsezkoak dira gizarte-ongizatea eta hazkunde ekonomikoa mantentzeko eta hobetzeko. Sare ekonomikoaren lehiakortasuna eta produktibitatea, ia esklusiboki, ekoizpen-jarduerak gehitutako ezagutza aurreratuaren kopuruaren eta, ondorioz, etengabeko berritzearen mende daude. Natura-, gizarte- eta giza zientzien ikerketa balioen eta aberastasun kulturalaren iturri da.
Itun hori krisi sozial eta ekonomiko berezian sortu da, eta Europar Batasunak Berreraikuntza Programa bat proposatu du hari aurre egiteko. Espainiak, berriz, zientziaren eta berrikuntzaren aldeko apustu irmoa egin du, ongizatearen eta hazkundearen balio estrategiko eta zutabe gisa. Espainiako gizarte zibilak zientziaren eta berrikuntzaren zeregin nagusiari buruz duen akordioa esplizituki azaltzeko unea da.
Itun labur bat proposatzen dugu, ekintza politikoak baliabideei, sistemaren antolaketari eta pertsonei dagokienez bere gain hartu behar dituen oinarrizko alderdi ebaluagarriak soilik jasotzen dituena. Asmo nagusia da zientzian (ikerketa-zentroak, unibertsitateak eta sistemako beste eragile batzuk) nahiz berrikuntzan behar den inbertsio publikoa zentzuz handitzea, EBk I+G+Bn egiten duen inbertsioaren batez bestekoa lortzeko. Gutxieneko helburu hori oso adostuta dago eragile ekonomiko, sozial eta politiko guztien artean, eta bat egiten du I+G+Bko inbertsioa sektore publikoaren eta pribatuaren artean banatzearekin. Duela gutxi, Europako Batzordeak 2030erako helburutzat ezarri du estatu kideek BPGaren % 3 inbertitzea, publikoaren eta pribatuaren artean, I+G+Bn, eta inbertsio publikoa BPGaren % 1,25 izatea. 2018an, azken datu kontsolidatua, Espainian BPGaren % 0,52 izan zen. Baliabideak handitzeaz gain, belaunaldien arteko erreleboa eta talentua erakartzea eta atxikitzea bermatu behar dugu, baita emakumeen eta gizonen arteko berdintasun eraginkorraren printzipioa bermatu ere.
Itun honek honako puntu hauek jasotzen ditu:
- Baliabideak: Herrialdearen lehentasunekin bat datorren finantzaketa. I+G+Bko finantzaketa publikoa, finantza-partidak alde batera utzita, modu erregularrean handitzea, 2030ean BPGaren % 1,25era irits dadin, eta, beraz, 2024a baino lehen % 0,75era iristea eragingo du. Enpresen ezagutza transferitzeko eta berritzeko politika publikoak neurri berean indartzea, arreta berezia jarrita enpresa txiki eta ertainei. Gastu publikoa murriztuz gero, I+G+Bko finantzaketa balio absolutuan ez murriztea.
- Sistema: I+G+B finantzatzen duten erakundeen autonomia eta koordinazioa. Estatuko Ikerketa Agentziak (AEI), Carlos III Osasun Institutuak eta Garapen Teknologiko Industrialerako Zentroak (CDTI) beharrezko baliabideak eta autonomia izatea, zuzendaritza estrategikoa eta funtzionamendua bikaintasun zientifiko eta berritzailean oinarrituta daudela ziurtatzeko. Eskumen-banaketak, edozein dela ere banaketa, zuzendaritza estrategiko erkidea eta erakunde horien eta autonomia-erkidegoen berezko organismoen arteko koordinazio egokia bermatzea.
- Pertsonak: Talentu zientifikoa eta berritzailea txertatzea, berreskuratzea eta sendotzea: Karrera publiko egonkorra eta aurreikusteko modukoa finkatzea ikertzaileentzat eta teknikarientzat, herrialderik aurreratuenen parekoa. Ikertzaileek hasieratik beharrezko baliabide materialak eta administratiboak izatea. Egungo baliabide publikoak bikoiztea enpresetan I+G+Bko langileak sartzeko eta prestatzeko.
2021eko ekainaren 15ean, dagoeneko 86 erakundek sinatu dute Zientziaren eta Berrikuntzaren aldeko Ituna:
- 4PI NETWORK
- Asociación Ciencia en el Parlamento
- Asociación de Empresas de electrónica, tecnologías de la información, telecomunicaciones y contenidos digitales (AMETIC)
- Asociación de Estudiantes de Biología de España (AEBE)
- Asociación de Mujeres Investigadoras y Tecnólogas (AMIT)
- Asociación Española contra el Cáncer (AECC)
- Asociación Española de Bioempresas (ASEBIO)
- Asociación Española de Biosimilares (Biosim)
- Asociación Española de Capital, Crecimiento e Inversión (ASCRI)
- Asociación Española de Comunicación Científica (AECC)
- Asociación Española de Empresas Tecnológicas de Defensa, Seguridad, Aeronáutica y Espacio (TEDAE)
- Asociación Española de la Industria de la Ciencia (INEUSTAR)
- Asociación Española de Laboratorios de Medicamentos Huérfanos (AELMHU)
- Asociación Española de Parques Científicos y Tecnológicos (APTE)
- Asociación Española de Start-Ups
- Asociación Española para el Avance de la Ciencia (AEAC)
- Asociación Española para el Fomento de la Financiación de la I+D+i (AFIDI)
- Asociación Española para la Digitalización (DigitalES)
- Asociación Nacional de Investigadores Hospitalarios (ANIH)
- Asociación Nacional Empresarial de la Industria Farmacéutica (FarmaIndustria)
- Asociación para el Autocuidado de la Salud (ANEFP)
- Asociación Stanpa
- Biovegen. Plataforma Tecnológica de Biotecnología Vegetal
- Cámara de Comercio de España
- Confederación Autismo España
- Confederación de Sociedades Científicas de España (COSCE)
- Confederación Española de la Pequeña y Mediana Empresa (CEPYME)
- Confederación Española de Organizaciones Empresariales (CEOE)
- Conferencia de Consejos Sociales de Universidades (CCS)
- Conferencia de Rectores de las Universidades Españolas (CRUE)
- Consejo General de Colegios Oficiales de Ingeniería Informática (CCII)
- Consejo General de Colegios Oficiales de Ingeniería Técnica en Informática (CONCITI)
- Consorcio Nacional de Industriales del Caucho
- Federación de Asociaciones Científico Médicas de España (FACME)
- Federación de Jóvenes Investigadores (FJI)
- Federación Española de Biotecnólogos (FEBIOTEC)
- Federación Española de Centros Tecnológicos (FEDIT)
- Federación Española de Empresas de Tecnología Sanitaria (FENIN)
- Federación Española de Enfermedades Raras (FEDER)
- Federación Española de Municipios y Provincias (FEMP)
- Fomento de las Artes y del Diseño (FAD)
- Foro de Empresas Innovadoras
- Fundación 3M
- Fundación AstraZeneca
- Fundación Atresmedia
- Fundación AXA
- Fundación Bancaria Caja de Ahorros y Pensiones de Barcelona "LA CAIXA"
- Fundación BBVA
- Fundación COTEC
- Fundación Cre100do
- Fundación Cris Contra el Cáncer
- Fundación CYD
- Fundación Damián Rodríguez Olivares
- Fundación Emilio Barreiros
- Fundación Gadea
- Fundación Globalis
- Fundación I+E
- Fundación Instituto Roche
- Fundación Isabel Gemio
- Fundación José Pastor Fuertes
- Fundación Lilly
- Fundación Luzón
- Fundación Merck Salud
- Fundación Novagob
- Fundación Nutai
- Fundación para la Investigación en Etología y Biodiversidad (FIEB)
- Fundación Pasqual Maragall
- Fundación Pfizer
- Fundación PONS
- Fundación Premios Rei Jaume I
- Fundación Sandra Ibarra
- Fundación Telefónica
- Fundación Universidad Empresa
- Fundación Valenciana de Estudios Avanzados
- Fundaciones Areces
- Instituto de España – Reales Academias
- Instituto de Graduados en Ingeniería e Ingenieros Técnicos de España (INGITE)
- Instituto de Ingeniería de España
- Multinacionales por marca España
- Plataforma Tecnológica Española de la Industria de la Ciencia (INDUCIENCIA)
- PRISMA, asociación para la diversidad afectivo-sexual y de género en Ciencia, Tecnología e Innovación
- Red de Asociaciones de Investigadores y Científicos Españoles en el Exterior (RAICEX)
- Red Española de Asociaciones de Diseño (READ)
- Red INNPULSO
- Unión General de Trabajadores (UGT)
- Unión Profesional - Consejos Generales de Colegios Profesionales