Espainiako Batzorde Polarra

Antartikak 60º H-ko paraleloaren hegoaldean dauden lurralde guztiak hartzen ditu. 14 milioi km2-ko azalera du, eta horren % 98 izotzez estalita dago, batez beste 3 km-ko lodierarekin. Lurreko klimarik muturrekoena du, erregistratutako tenperaturarik baxuena neurtuta delarik, tokirik haizetsuena da eta prezipitazio-erregistro txikiena du, eta Lurreko kontinenterik altuena da, batez beste 2 000 m-ko altitudearekin. Planetako ur gezaren % 80 inguru hartzen du. Antartikan ez dago herri indigenarik.

Antartikako jarduerak Antartikako Itunaren bidez arautzen dira. Tratatu hori 1959an sinatu zuten 12 herrialdek, eta kontinentearen kontserbazio-araubidea ezartzen du. Itun horrek gizateria osoaren interesa aitortzen du, Antartika helburu baketsuetarako erabil dadin beti eta soil-soilik, eta ez dadin izan nazioarteko desadostasun edo agertoki. Gainera, ezagutza zientifikoari egindako ekarpenen garrantzia aitortzen du, Antartikan egindako ikerketa zientifikoa nazioarteko lankidetzaren emaitza delarik.

Eskualde polarretako ikerketa zientifikoa bereziki garrantzitsua da, prozesuen eta horietan gertatzen diren aurkikuntzen mundu mailako garrantziagatik. Behatoki pribilegiatutzat jotzen dira jakintza-arlo askotan. Artikoan eta Antartikan gertatzen diren prozesu geologiko, biologiko, ozeanografiko eta atmosferikoen ulermena, ezagutza eta behaketa erabakigarriak dira Lurreko prozesu globalen ezagutzan aurrera egiteko. Nazioarteko lankidetza funtsezkoa da zientzia polarra garatzeko.

Eremu polarretan erakundeen laguntza eta proiektu zientifikoak etengabe garatzea 1980ko hamarkadan hasi zen. Hasiera batean, Espainiako komunitate zientifikoaren interesa Antartikan ardaztu zen, batez ere Espainiak inguruan dituen instalazioetarako irisgarritasunean, baina azken hamarkadan Artikoko ikerketen dibertsifikazioa gertatu da, batez ere nazioarteko lankidetzek sostengatuta. Gaur egun, Espainiako zientzia-proiektu asko Antartikako eta Artikako hainbat lekutan egiten dira.

Zientzia-komunitateak sarbide irekiko eta informazio zientifikoaren erabilerari laguntzeko azpiegiturak sortzeko bultzatutako mugimenduak kontuan hartu du ikerketa-datuen eskuragarritasunaren garrantzia. Datu horiek argitalpenekiko ezagutza-iturri propio eta independentetzat hartzen dira, ezagutza berria sor dezaketenak eta diziplinarteko moduan ustiatu daitezkeenak. 

Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzari buruzko ekainaren 1eko 14/2011 Legeak biltegietako datuen kudeaketa normalizatzeari egiten dio erreferentzia, datuen babesa, sarbidea eta banaketa errazteko (37. artikulua).

Datu polarrek, batez ere antartikoek, Antartikako Itunaren III. artikuluak dakarren betebeharragatik, gordailu tematikoetan dauden datuak biltegiratzeko eta berrerabiltzeko jarraibideak dituzte. Datuen kudeaketa egokiak koordinatuta egon behar du datuen babesa eta ustiapena bermatzeko eta datuen elkarreragingarritasuna ziurtatzeko