Emakumeen, Zientziaren eta Berrikuntzaren Behatokia (OMCI) ministerio arteko kide anitzeko organo bat da, eta bere ardura da ikerketa, garapen eta berrikuntzaren esparruan emakumeek bizi duten egoeraren gaineko inpaktuak aztertzea eta horien jarraipena eta neurketa egitea; baita esparru horietan politika publikoak eta jarduerak sustatzea, proposatzea, aholkatzea eta bultzatzea ere, genero-berdintasun erreala eta eraginkorra lortzeko oztopo ikusgarri eta ikusezinak desagerrarazteko. Halaber, emakumeen egoera hobetzea sustatu nahi da Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Espainiako Sisteman.
Behatokiaren azken helburua da genero-berdintasunerantz aurrera egitea zientziaren, teknologiaren eta berrikuntzaren eremuetan, bere bi alderdietan: emakumeen eta gizonen presentzia orekatua esparru eta maila guztietan, eta genero-ikuspegia zeharka txertatzea I+G+Bn.
Behatokiaren presidentea Zientzia eta Berrikuntza ministroa da, 22 kide ditu eta kideen artean hamar ministeriotako ordezkariak daude: Defentsa; Hezkuntza eta Lanbide Heziketa; Presidentetza, Gorteekiko Harremanak eta Memoria Demokratikoa; Lana eta Ekonomia Soziala; Inklusioa, Gizarte Segurantza eta Migrazioak; Lurralde Politika eta Funtzio Publikoa; Gai Ekonomikoak eta Eraldaketa Digitala; Osasuna; Berdintasuna eta Unibertsitateak; eta zientzia, teknologia eta berrikuntza zein berdintasun arloetako eragile garrantzitsuenak.
Jarraipen- eta ebaluazio-funtzioak:
- Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunari buruzko informazioa biltzea eta aztertzea, zientziaren, teknologiaren eta ikerketaren arloetan, bai eta unibertsitate-esparruan ere, ikerketari dagokionez.
- Aurreko esparruetan emakumeek bizi duten egoerari buruzko informazio sistematikoa biltzea, aztertzea, ebaluatzea eta zabaltzea.
- Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitateko Ministerioaren eta haren organismo eta erakundeen eta Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Espainiako Sistemako eragile guztien neurrien eta jardueren egikaritze-mailaren eta genero-inpaktuaren jarraipen sistematikoa, I+G+Bn genero-berdintasunarekin lotutako arlo garrantzitsuetan, honako hauek barnean hartuta: presentzia orekatua; sexu-jazarpenaren prebentzioa eta hari aurre egitea eta sexuagatiko jazarpena lanean; ebaluazioan joera inkontzienteen inpaktua murriztea; funts publikoen deialdietan genero-berdintasuneko irizpideak txertatzea; zientzia, teknologia eta berrikuntzako proiektu eta programetan genero-dimentsioa txertatzea.
- Ikerketako erakunde publikoen Berdintasun Planak eta horien urteko jarraipenaren emaitzak ezagutzea.
- Aplikatu beharreko araudian, estrategietan eta planetan xedatutakoa betetzen dela zaintzea.
- Espainiako emakume zientzialari, teknologo eta ikertzaileen egoerari buruzko azterketak eta diagnostiko-txosten teknikoen gauzatzea sustatzea.
- Unibertsitateetako berdintasun-unitateek egindako jarduerak ezagutzea, jarduera horiek ikerketaren eta/edo teknologiaren esparrukoak diren neurrian.
Txosten- eta proposamen-funtzioak:
- Berdintasunaren arloan bere irizpidearen menpe dauden gai guztiei buruzko txostenak egitea.
- Arlo horietan emakumeekin zerikusia duten adierazleak eta informazio-sistemak hobetzeko gomendioak eta proposamenak egitea
- Gomendioak eta proposamenak egitea, emakume ikertzaile, teknologo eta berritzaileen egoera eta ikusgarritasuna hobetzeko eta Espainiako zientzia-, teknologia- eta berrikuntza-sisteman antzemandako genero-desberdintasunak desagerrarazteko.
- Zientzia, teknologia eta berrikuntzaren Espainiako sistemako eragileek neurriak har ditzaten eta jarduerak egin ditzaten proposatzea, esparru eta maila guztietan, batez ere erabakiak hartzeko esparruan, emakumeen eta gizonen presentzia orekatua lortzeko bidean aurrera egiteko.
- Ikerketa, garapen eta berrikuntzako politika sektorialetan (estrategiak eta planak barne) eta proiektu eta programetan genero-ikuspegia txertatzeko gomendioak eta neurriak sustatzea.
- Dibulgazio zientifikoko ekintzak proposatzea, gaur egungo eta iraganeko zientzialariek erreferente gisa duten ibilbidea ikusarazteko eta haur eta nerabeen artean bokazio zientifikoak sustatzeko, bereziki STEM eremuetan.
- Genero-joerarik gabeko zientzia, teknologia eta berrikuntza sustatzeko ekintzak bultzatzea.
Behatokiak, gainera, bere helburuak betetzen lagunduko dioten beste eginkizun batzuk ere betetzen ditu, baita Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitateko Ministerioak arlo horretan esleitzen dizkionak ere.
Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Espainiako Sisteman genero-berdintasuna lortzeko Emakumeen, Zientziaren eta Berrikuntzaren Behatokia 2019ko urtarrilaren 10ean eratu zen, eta urriaren 27ko 938/2020 Errege Dekretuak arautzen du. 2021-2022ko tarterako lan-programa eta hura ezartzen laguntzeko batzordeen eta lantaldeen egitura 2020ko azaroaren 10eko osoko bilkuran onartu ziren.
