Espaziorako sarbidea teknologia espaziala garatzeko alderdi estrategikoa eta ezinbestekoa da. Espaziorako sarbiderik gabe ez dago teknologia espazialaz baliatzeko edo gozatzeko aukerarik, eta hori kostu handiak ordaintzearen, maila handiko erabaki politikoen edo nazioarteko agentzia handien proiektu edo ekimenetan parte hartzearen menpe geratuko litzateke.
Iraganean, kostu handiko jaurtigailuak izan dira nagusi merkatuan, eta agentzia edo estatuek diruz lagundu dituzte, gobernuaren eta merkataritzaren telekomunikazio eta lurraren behaketa zerbitzuak eskaintzeko helburuarekin. Hala ere, jaurtigailuen merkatuak kostu arrazoizkoagoak dituen merkaturanzko bilakaera izan du, SpaceX enpresa iparramerikarra eta antzekoak agertu direlako eta jaurtigailuak erabili direlako misil balistiko berrituak oinarri hartuta.
Testuinguru horretan, eta miniaturizazioan, digitalizazioan eta kontzeptu aurreratuetan izandako bilakaera teknologikoari esker, kostu ertain/txikiko jaurtigailuen garapen berrien multzo bat sortu da mundu osoan. Jaurtigailu berri horiek txikiagoak dira eta ahalmen txikiagoa dute, baina, aldi berean, miniaturizazioari eta digitalizazioari esker, tamaina txikiagoko satelite gehiago daude, eta, gainera, jaurtigailuek prestazio gutxiago behar dituzte. Hori dela eta, satelite txikiagoak eta funtzionalitate eta aplikazio gehiago dituztenak ari dira merkaturatzen, esaterako, lurraren behaketa, komunikazioa, aireko trafikoa kudeatzeko sistemak, konstelazioak, teknologia kalifikatzeko, helburu zientifikoak, datu-sareak eta abar.
Hauek dira jarduera honen helburu nagusiak:
- Beharrezko osagaiak eraikitzeko gaitasunak eta teknologiak garatzea, jaurtigailua integratzea, eta jaurtigailua bera jaurtigailu txikien merkatuan sartzeko gai den produktu gisa kalifikatuko duen jaurtigailu-prototipoarekin proba bat diseinatzea eta martxan jartzea. Horretarako, ezinbestekoa da suziriak jaurtitzeko oinarri bat izatea, prototiporako berariaz prestatua eta hari egokituta.
- Jaurtigailu txiki baten prototipoa erostea, Espainiako espazio independentean sartzeko teknologia kalifikatuko duena eta Espainiako industriari jaurtigailu txikien merkatuan sartzeko aukera emango diona. Jaurtigailu-prototipo hori probatu egin beharko da, eta hura baliozkotzeak Espainiako satelite esperimentalei hegaldi-aukerak eman diezazkieke (behaketa, komunikazioak, aire-trafikoa kudeatzeko sistemak, zientifikoak, teknologikoak, etab.).
Gauzatzea eta emaitzak
Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitateko Ministerioak, Garapen Teknologiko Industrialerako Zentroaren bidez (CDTI), jaurtigailu bat merkaturatu aurreko erosketa publikoa egingo du.
2022ko martxoan, aurretiazko kontsulta bat egin zitzaion merkatuari, eta emaitzak txosten publiko batean argitaratu ziren. Kontsulta hori lizitaziorako preskripzio teknikoen agiriak egiteko oinarria izan da. Jaurtigailua bi fasetan garatuko da: lehenengoa, diseinuarena, 6 hilabetekoa, eta, bigarrena, prototipoa garatzearena, gehienez ere 24 hilabetekoa. 2023ko ekainean, bi kontratu sinatu ziren bi enpresa esleipendunekin: PANGEA AEROSPACE eta PAYLOAD AEROSPACE; beraz, 2023aren amaierarako diseinu-fasearen amaiera programatuta dago.