Teknologia Energetikoaren Plan Estrategikoa (SET Plan)

“European Strategic Energy Technology Plan” (SET Plan, ingelesezko siglen arabera) funtsezko tresna da klimatikoki neutroa den sistema energetiko baterako trantsizioa bultzatzeko, teknologia berritzaileak, karbono gutxikoak eta kostuetan lehiakorrak garatuz.

Helburuak

SET Plan-aren helburua da EBko energia- eta klima-helburuak lortzea eta Europa munduko liderra izatea energia garbian eta energia-eraginkortasuneko teknologietan.

Helburu horiek lortzeko, hauek egin behar dira:

• Karbono gutxiko energiak garatzeko ikerketa eta berrikuntzako (I+B) jarduera nazionalak koordinatzeko laguntza, EBko estatu kideen eta lau herrialde elkarturen artean (Norvegia, Islandia, Turkia eta Suitza).
• I+B programa nazionalak Europako energia- eta klima-agendarekin lerrokatzea.

SET planak areagotu egiten du gobernuen, industriaren eta ikerketa-zentroen arteko lankidetza energia garbirako I+Bko finantziazio-planen erabilera aprobetxatzeko. Gero eta garrantzitsuagoa da inbertsio publiko zein pribatuak trantsizio energetikorako beharrezkoak diren teknologietara bideratzea.

Ekintza-arloak

SET Planeko jarduerak I+Bko hamar ekintzatan biltzen dira. Ekintza horiek berrikuntza-kate osoa hartzen dute, ikerketatik hasi eta merkaturatzera arte, eta finantza- eta arau-esparruak barne hartzen dituzte.

Lantaldeetako kideen artean, industriako, ikerketa-zentroetako eta gobernuz kanpoko erakundeetako ordezkariak daude, baita ikerketaz, berrikuntzaz, klima-ekintzaz eta energiaz arduratzen diren estatuko eta eskualdeko agintariak ere. Haren lana da teknologien helburu estrategikoak eta I+B jarduerak identifikatzea eta definitzea, dagozkien ezarpen-planen bidez (IP). Horiek SET Planaren erreferentziako dokumentua adierazten dute eremu bakoitzean, eta funtsezko industria-garapenekin bat datozela bermatzen dute.

Ekintzen inplementazioa

I+Bko 10 ekintzak 14 lantaldek (IWG, ingelesezko siglen arabera, Inplementation Working Groups) inplementatzen dituzte, eta bakoitzak funtsezko teknologia bat du ardatz. Espainia, Ministerioaren bidez, SET Planeko Steering Committee-ko kidea da, eta hori da ekimenaren gobernantza-organoa. Espainiak IWG guztietan parte hartzen du, eta kontzentrazioko eguzki-energiari dagokionaren buru da.

IWG bakoitzaren jarduerek EBko beste I+B ekimen batzuen etengabeko lotura eta laguntza jasotzen dute, besteak beste:

• European Technology and Innovation Platforms (ETIP) deritzenak. Horietan, industriak, ikerketa-zentroek eta mundu akademikoak elkarrekin lan egiten dute SET Planak berrikuntza-katean dituen lehentasunak ezartzeko, eta ikerketa-agenda estrategikoak garatzen dituzte;
• European Energy Research Alliance (EERA), zeinak ikerketa-komunitatea ordezkatzen baitu eta Europako energiari buruzko ikerketa katalizatu nahi baitu SET Planak definitutako helburuekin bat etorriz;
• Horizonte Europa deritzon esparruan finantzatutako Koordinazio- eta Laguntza-ekintzak (CSA), IWGei elkarren arteko komunikazio-, hedapen- eta ikaskuntza-jardueretan laguntzeko;
• Elkarrekin finantzatutako Clean Energy Transition Partnership (CETP) eta Driving Urban Transition Partnership (DUT) Europako elkarteak. Tresna horiei esker, estatu kideek SET Plana babestu dezakete, nazioz gaindiko ikerketarako eta Horizonte Europa Programarako finantziazio handiagoarekin.

SET Planaren berrikuspena

El 20 de octubre de 2023 se publicó la Comunicación de la Batzordeak Europako Parlamentuari, Kontseiluari, Europako Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari bidalitako jakinarazpena, SET Planaren berrikuspenari buruzkoa.

Energia Teknologiaren Plan Estrategikoaren berrikuspen hau Europako energia-testuinguru berrian kokatzen da, eta, alde batetik, European Green Deal-ek eta REPowerEU Planak ezarritako trantsizio energetikoaren helburu estrategikoetara egokitzea eskatzen du. Bestetik, I+Bren garrantzia azpimarratu nahi da, Europako energia-sistemaren eta haren hornikuntza-kateen erresilientzia, autonomia eta lehiakortasuna areagotzeko helburuan, Green Deal Industrial Plan eta haren legeen, Critical Raw Materials Act-en eta Net-Zero Industry Act-en bidez.

Bestalde, SET Planaren urteko konferentziek aukera ematen dute erabakiak hartzeko arduradunek, alderdi interesdunek eta ikertzaileek SET Planaren aurrerapena eta energian, ikerketan eta berrikuntzan egindako garapen berrienak ebalua ditzaten.

Konferentziak EBko Kontseiluaren txandakako presidentetzari jarraitzen dio eta dagokion herrialdean egiten da. Bi egun iraungo dute hitzaldi horiek, eta EBko ordezkariek parte hartzea aurreikusi dute. Gainera, energia-politikaren egungo egoera islatzen dute, eta parte-hartzaileen artean sareak sortzeko aukera ematen dute.

2023ko azaroan, SET Planaren 17. Konferentzia antolatu zen Espainian, Europar Batasuneko Kontseiluko Espainiaren Lehendakaritzaren babesarekin, Europako Batzordeko Ikerketa eta Berrikuntzako (I+B) eta Energiako Zuzendaritza Nagusiekin (ENER) eta Ikerketa Zentro Komunarekin (JRC) lankidetzan.