Estatu espainiarra Europako Espazio Agentziaren (ESA, ingelesezko siglengatik) sortzaileetako bat da. Sortu zenetik, Espainiako erakundeek modu aktiboan parte hartu dute Agentziaren jardueretan, eta hori izan da Espainian espazio arloko trebakuntza zientifiko eta teknologikorako bitarteko nagusia.
Espainiaren parte-hartzearen ibilbidean, gure herrialdeko erakundeek gero eta erantzukizun handiagoak hartu dituzte bide luze eta etengabean, azpisistema eta sistema espazialen diseinuari eta garapen eta eraikuntzari dagokionez, azken urteotan satelite oso baten integrazio-gaitasuna lortu arte. Espainia ez da arrotz izan jarduera espazialaren garrantzia indartzeko prozesu horretan. Gure gaitasun nazional teknologiko, industrial eta zientifikoek eboluzionatu egin dute, jarduera marjinaletatik misio osoen, nazionalen eta nazioartekoen lidergora.
ESA nazioarteko erakunde bat da, eta Espainia kide sortzailea da. Arau eta prozedura espezifikoak ditu. Bereziki, ESAk “bidezko itzuleraren” printzipioari jarraitzen dio, zeinak, ahal den neurrian, industria-itzulkinaren gutxieneko bat bermatzen baitu ESAren programetan egindako inbertsioarekiko (ehunekoa aldatu egiten da programatik programara). CDTIko kudeaketa-taldeek ESAren programetan egindako lanak eta Espainiako industriari emandako laguntzak eta haien proposamenek gutxieneko hori osatzea ahalbidetzen dute, eta industria-itzulkinaren ehunekoa Espainiarentzat % 100ekoa izatea lortzen dute. Hori dela eta, esan daiteke azken urteotan ESAn itzulera egokia dagoela, bai ikuspegi zientifiko-teknologikotik, bai ikuspegi ekonomikotik.
Gauzatzea eta emaitzak
2023/07/11n egindako Ministroen Kontseiluan erabaki zen ESAri egiten zaion ekarpenaren plana aldatzeko baimena ematea Espainiako Espazio Agentziari, zeina 2019ko azaroaren 8ko Akordioaren bidez aldatu baitzen aurretiaz.
2023rako eta hurrengo ekitaldietarako baimendu den ordainketa-profila 300 M€-koa da urte bakoitzeko, 2027ra arte.
2023-2027 aldirako aurreikusitako ordainketa-profilak barnean hartzen ditu programen gainkostuengatiko balizko aldaketak, kontribuzio-doikuntzak eta prezio-eguneratzeak, ESAren Hitzarmenean estatuen erantzukizun gisa jasotakoaren arabera, bai eta ESAren Finantza Erregelamenduaren arabera sor litezkeen interesak eta aldi horri dagozkion pentsioen ordainketa ere.
Gaur egun, dagoeneko ordaindu dira 2022ko ordainketak eta 2023ko kuotaren lehen bi tarteak.