O estado español é membro fundador da Axencia Espacial Europea (ESA , polas súas siglas en inglés). Desde a súa constitución as entidades españolas han participado dunha forma activa nas distintas actividades da Axencia o que supuxo o principal medio de capacitación científica e tecnolóxica en materia espacial en España.
O percorrido da participación española ha suposto un longo e constante camiño de crecentes responsabilidades das entidades do noso país tanto no deseño como no desenvolvemento e construción de subsistemas e sistemas espaciais, ata alcanzar nos últimos anos a capacidade de integración dun satélite completo. España non foi allea a este proceso de fortalecemento da relevancia da actividade espacial. As nosas capacidades nacionais tecnolóxicas, industriais e científicas evolucionaron desde actividades marxinais ata o liderado de misións completas, nacionais e internacionais.
A ESA é unha organización internacional na que España é membro fundador e que ten regras e procedementos específicos. En particular, a ESA segue o principio do “xusto retorno” que, na medida do posible, garante un mínimo de retorno industrial respecto do investimento realizado nos programas da ESA (a porcentaxe varía de programa a programa). O traballo dos equipos de xestión do CDTI nos distintos programas da ESA e o apoio á industria española e as súas propostas, permiten completar este mínimo e conseguir que ere porcentaxe de retorno industrial chegue a ser do 100 % para España. Por este motivo pódese dicir que nos últimos anos hai un retorno adecuado tanto desde a perspectiva científico-tecnolóxica como económica na ESA.
Execución e resultados
No Consello de ministros celebrado o 11/07/2023 acordouse autorizar á Axencia Espacial Española a modificar o plan de contribución á ESA, anteriormente modificado previo Acordo do 8 de novembro de 2019.
O perfil de pagos que se autoriza para 2023 e para futuros exercicios é de 300 M€ por cada ano, ata 2027.
O perfil de pagos previsto no período 2023-2027 inclúe posibles variacións por sobrecustos nos programas, axustes de contribucións e actualizacións de prezos conforme ao considerado como responsabilidade dos Estados no Convenio da ESA, así como posibles intereses que puidesen orixinarse conforme ao Regulamento Financeiro da ESA, e o pago das pensións correspondentes a este período.
Na actualidade aboáronse xa os pagos correspondentes a 2022 e os dous primeiros tramos da cota correspondente a 2023.