O Comité Polar Español (CPE) é a autoridade española encargada de coordinar as actividades de I+D+i de España nas zonas polares. O Real Decreto 852/2020, do 22 de setembro, regula a súa composición e funcionamento. Actualmente o CPE adscríbese ao Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades a través da Secretaría Xeral de Investigación quen ostenta a Presidencia do Comité como Autoridade Nacional Polar. Ademais, o CPE está composto por unha serie de vocalías representadas polos diferentes ministerios e institucións implicados na actividade polar española; e unha Secretaría Técnica, que é a responsable de impulsar, coordinar e supervisar as actividades que determine o Comité ou as que lle atribúa a Autoridade Polar Nacional.
Baixo este apartado englóbanse todas as actividades de I+D+i de España que se desenvolven nas zonas polares, Ártico e Antártida. A autoridade española encargada de coordinar todas estas actividades é o Comité Polar Español.
Comité Polar Español

Antártida
A Antártida comprende todos os territorios situados ao sur do paralelo 60 º S. Ten unha extensión de 14 millóns de km2 dos cales o 98 % están cubertos de xeo con espesores medios de 3 km. Posúe o clima máis extremo da terra, medíndose a temperatura máis baixa rexistrada, é o lugar máis ventoso e con menor rexistro de precipitacións. É o continente máis elevado da Terra cunha altitude media de 2.000 m. Alberga ao redor da 80 % da auga doce do planeta.
As actividades na Antártida réxense polo Tratado Antártico, inicialmente asinado por 12 países en 1959, establece un réxime de conservación para o continente. Este Tratado recoñece o interese de toda a humanidade en que a Antártida se use sempre e exclusivamente para fins pacíficos e que non chegue a ser escenario ou obxecto de discordia internacional. Recoñece, ademais, a importancia das contribucións achegadas ao coñecemento científico como resultado da cooperación internacional na investigación científica na Antártida.

Ártico
O Ártico é unha área adxacente ao polo norte formada polo océano Glacial Ártico e as terras que o rodean. Estímase que o habitan 4 millóns de persoas entre os que se atopan os pobos indíxenas orixinarios do Ártico e outros habitantes. O ártico é no seu maior parte un extenso océano cuberto por unha banquisa, rodeado por terras cunha moi baixa densidade de poboación e subsolo xeado. Pola súa natureza a rexión ártica é unha área única e un sensor do cambio climático. O cambio climático está a facer que no Ártico a temperatura aumente 3 veces máis rápido que no resto do planeta. O Ártico pertence ao oito Estados con zonas de soberanía situadas máis aló do círculo polar ártico: Canadá, Dinamarca (por Groenlandia e as Illas Feroe), Finlandia, Islandia, Noruega, Suecia, Rusia e Estados Unidos de América. Estes países reúnense no foro de cooperación chamado Consello Ártico.

Ciencia polar
A investigación científica nas rexións polares resulta especialmente relevante pola transcendencia global dos procesos e os descubrimentos que teñen lugar nelas. Considéranse observatorios privilexiados en numerosas áreas de coñecemento. A comprensión, coñecemento e observación dos procesos xeolóxicos, biolóxicos, oceanográficos e atmosféricos que concorren tanto no Ártico como na Antártida son críticos para avanzar no coñecemento dos procesos globais na Terra. A colaboración internacional é fundamental para o desenvolvemento da ciencia polar.
O apoio institucional e desenvolvemento de proxectos científicos nas zonas polares de maneira continuada remóntase á década de 1980. Inicialmente, o interese da comunidade científica española centrouse na Antártida, fundamentalmente pola accesibilidade ás instalacións de España na zona, pero durante a última década houbo unha diversificación das investigacións no ártico, sustentada, fundamentalmente, polas colaboracións internacionais. Na actualidade numerosos proxectos científicos españois realízanse en diversas localizacións tanto antárticas como árticas.

Bases, buques e operacións
As bases antárticas españolas e os buques oceanográficos son as infraestruturas que ten España para o apoio e desenvolvemento da investigación polar. Tanto as bases como os buques forman parte do mapa nacional de Infraestruturas Científicas e Técnicas Singulares (ICTS). O termo ICTS fai referencia a infraestruturas punteiras de I+D+i que, individualmente ou coordinando varias instalacións, prestan servizos para desenvolver investigación de vangarda e de máxima calidade, así como para a transmisión, intercambio e preservación do coñecemento, a transferencia de tecnoloxía e o fomento da innovación.
As actividades polares españolas realízanse fundamentalmente na Antártida, aínda que tamén hai actividade no Ártico. As operacións na Antártida levan a cabo habitualmente durante o verán austral (novembro-marzo). A colaboración internacional é fundamental no desenvolvemento das actividades polares.

Datos polares
O movemento de acceso aberto e de creación de e-infraestruturas de apoio ao uso de información científica pola comunidade científica ha considerado a importancia da accesibilidade aos datos de investigación. Estes datos son recoñecidos como unha fonte de coñecemento propia e independente das publicacións que poden xerar novo coñecemento e poderían ser explotados de maneira interdisciplinar. A Lei 14/2011, do 1 de xuño, da Ciencia, a Tecnoloxía e a Innovación, fai referencia á normalización da xestión dos datos en repositorios co fin de facilitar a súa preservación, acceso e distribución (artigo 37). Os datos polares, sobre todo os antárticos pola obriga que implica o artigo III do Tratado Antártico, conta con instrucións de depósito e re-uso de datos dispoñibles en repositorios temáticos. A xestión adecuada dos datos debe estar coordinada para garantir a súa preservación e explotación e asegurar a interoperabilidade destes.

Habiendo sido informado/a del tratamiento del que van a ser objeto mis datos personales, doy libremente mi consentimiento a dicho tratamiento.
RESPONSABLE DEL TRATAMIENTO | Ministerio de Ciencia, Innovación y Universidades. División de Atención al Ciudadano, Transparencia y Publicaciones. P.º de la Castellana, 162, 28046 Madrid |
DELEGADO DE PROTECCIÓN DE DATOS | dpd@ciencia.gob.es |
FINALIDAD DEL TRATAMIENTO | Registrar, gestionar y tramitar las consultas, quejas y sugerencias formuladas al Ministerio por la ciudadanía. |
BASE JURÍDICA | Artículo 6.1.c) del RGPD: el tratamiento es necesario para el cumplimiento de una obligación legal aplicable al responsable del tratamiento. |
DERECHOS RECONOCIDOS | Puede ejercitar sus derechos de acceso, rectificación, supresión y portabilidad de sus datos, y de limitación u oposición a su tratamiento, a través del Procedimiento de ejercicio derechos datos personales disponible en la sede electrónica del Ministerio. Si considera que no se han tratado sus datos personales de acuerdo con la normativa, puede dirigirse al Delegado de Protección de Datos o bien presentar una reclamación ante la Agencia Española de Protección de Datos (www.aepd.es). |
INFORMACIÓN ADICIONAL | Puede consultar información adicional en la Política de privacidad y protección de datos de la página web del Ministerio. |