A Infraestrutura Mundial de Información en Biodiversidade (GBIF) é unha organización intergobernamental para difundir a través de Internet, de forma libre e gratuíta, datos de biodiversidade de todo o mundo para apoiar a investigación científica, fomentar a conservación biolóxica e favorecer o desenvolvemento sustentable.
GBIF créase a partir dun grupo de traballo do OCDE denominado Mega Science Forum Working Group e constitúese formalmente en 2001. Estrutúrase como unha rede de nodos nacionais cunha secretaría internacional en Copenhague. Actualmente (abril 2020) comprende 59 países e 38 organizacións internacionais.
As prioridades de GBIF concéntranse no nivel de organismos, sendo o seu principal obxectivo as coleccións. Na actualidade, o catro programas en marcha en GBIF son: Tecnoloxía e Interoperabilidade (Inventory, Discovery, Access - IDA), Catálogo de Nomes (Electronic Catalog of Names of Known Organisms – ECAT), Informatización de Coleccións de Historia Natural (Digitisation of Natural History Collection Data – DIGIT) e Formación e Cooperación (Outreach and Capacity Building – OCB).
GBIF concíbese como unha rede de bases de datos interconectadas que pretende ser unha ferramenta básica para o desenvolvemento científico dos países e contribuír significativamente a unha mellor protección e uso da biodiversidade no planeta. Actualmente (abril 2020) GBIF dá acceso en todo o mundo a máis de 1.400 millóns de rexistros de biodiversidade procedentes de máis de 50.000 bases de datos. O acceso aos datos e os seus metadatos é directo a través do portal de datos internacional (ou do portal de datos nacional para os datos e metadatos exclusivamente de provedores españois).
España sitúase por diante doutros países europeos no consumo de datos de biodiversidade, segundo despréndese das estatísticas de uso da rede GBIF recentemente publicadas. No contexto mundial, con máis de 100.000 visitas por ano ao portal de GBIF, España é o primeiro país europeo en canto ao número de consultas. O alto uso que se fai da infraestrutura GBIF no noso territorio é un indicador da potencia da investigación en biodiversidade en España e da importancia que ten a súa xestión, ademais de ser un reflexo do grao de implantación da nova infraestrutura científica de GBIF.
Nodo Nacional de Información en Biodiversidade
O nodo GBIF España (GBIF.es) creouse como consecuencia da adhesión de España a GBIF en 2001 mediante a sinatura dun Memorando de Entendemento por parte do entón Ministerio de Ciencia e Tecnoloxía. Este ministerio encomendou ao CSIC a implantación, desenvolvemento e coordinación das actividades de GBIF en España. O CSIC, a través do Museo Nacional de Ciencias Naturais e do Real Xardín Botánico, levou a cabo dita tarefa pondo en marcha en 2003 a Unidade de Coordinación.
O nodo nacional GBIF.es articúlase como unha rede, constituída por bases de datos interconectadas (317 na actualidade) pertencentes a 99 centros ou institucións (centros de investigación, universidades e administracións públicas españolas depositarias de coleccións e bases de datos con información en biodiversidade) e pola Unidade de Coordinación. A contribución actual de GBIF España elévase a máis de 38 millóns de rexistros de biodiversidade.
O difícil acceso á información sobre biodiversidade é un obstáculo de primeira orde, non só para o progreso da ciencia senón tamén para unha adecuada xestión ambiental e un desenvolvemento sustentable. Neste sentido, a relevancia de GBIF ponse de manifesto ao pór ao alcance de todos información actualizada, representativa e cientificamente válida sobre biodiversidade, o que posibilitará a realización de estudos a unha escala ata agora inabordable (modelos que expliquen a distribución das especies, modelos predictivos en función do cambio climático, etc.) e a mellora na toma de decisións relacionadas coa conservación e uso da biodiversidade.
