O persoal investigador forma parte do persoal de investigación do Sistema Español de Ciencia, Tecnoloxía e Innovación (SECTI), que comprende o persoal investigador, o persoal técnico e o persoal de xestión, administración e servizos relacionados coa investigación, o desenvolvemento, a transferencia de coñecemento e a innovación..
O Estatuto Básico do Empregado Público permite ditar normas singulares para o persoal de investigación, para adecuar o este estatuto ás peculiaridades deste persoal. Por iso, a Lei 14/2011, do 1 de xuño, de Ciencia, a Tecnoloxía e a Innovación (LCTI) inclúe un título II específico regulador aos recursos humanos dedicados á investigación, complementado coas disposicións adicionais primeira e relacionadas.
Segundo a LCTI, o persoal investigador é o que, estando en posesión da titulación esixida en cada caso, leva a cabo unha actividade investigadora, entendida como o traballo creativo realizado de forma sistemática para incrementar o volume de coñecementos, o uso deses coñecementos para crear novas aplicacións, e a súa transferencia e a súa divulgación..
O Marco Europeo da Carreira Investigadora (2011) describe catro perfiles de persoal investigador, independentes de calquera sector en particular:
- R1 (Investigador/a en fase inicial)
- R2 (Investigador/a recoñecida)
- R3 (Investigador/a consolidado/a)
- R4 (Investigador/a principal).
O persoal investigador ao servizo das Universidades públicas, dos Organismos Públicos de Investigación e dos Organismos de Investigación doutras Administracións Públicas pode estar vinculado co organismo de destino como:
- Persoal laboral, que pode ser fixo, ou ben contratado a través das figuras laborais recollidas na LCTI (contratos indefinidos, predoutoral, de acceso de persoal investigador doutor, e de investigador/a distinguido/a), ou doutras figuras laborais do Estatuto dos Traballadores, e no caso do persoal docente e investigador das Universidades a través dos contratos laborais da Lei Orgánica 2/2023, do 22 de marzo, do Sistema Universitario.
- Persoal funcionario, das escalas de Persoal Científico Titular, Persoal Investigador Científico e Profesorado de Investigación dos Organismos Públicos de Investigación, dos corpos docentes universitarios (Catedráticas e Catedráticos de Universidade e Profesoras e Profesores Titulares de Universidade), ou dos corpos e escalas creados polas Comunidades Autónomas, entre outros.
As entidades privadas e o resto das entidades públicas tamén poden utilizar as figuras contractuais laborais da LCTI sempre que cumpran os requisitos establecidos na disposición adicional primeira da LCTI.
A Oferta de emprego público aprobada anualmente contén as prazas de persoal investigador funcionario e persoal investigador laboral fixo das Administracións Públicas..
Os criterios de selección do persoal investigador baséanse nos principios constitucionais de igualdade, mérito e capacidade, así como de publicidade das convocatorias e das súas bases, Transparencia, imparcialidade, profesionalidade, independencia e discrecionalidad técnica dos órganos de selección, adecuación entre o contido dos procesos selectivos e as funcións ou tarefas a desenvolver, e axilidade nos procesos de selección, sen prexuízo da obxectividade.
A Lei 17/2022, do 5 de setembro, que modificou a LCTI, creou un novo itinerario científico no sector público encamiñado á estabilidade:
- Redefine o contrato de acceso ao Sistema e substitúeo por un novo contrato de acceso de persoal investigador doutor.
- Crea un novo contrato indefinido para liñas de investigación ou de servizos científico-técnicos.
- Prevé a incorporación de persoal estatutario investigador ao Sistema Nacional de Saúde.
- Establece medidas para a atracción do talento estranxeiro e retorno do persoal español.
- Redefine o contrato de investigador/a distinguido/a para atraer persoal científico e técnico de prestixio
- En materia de igualdade propón unha abordaxe dual, por unha banda, coa adopción de medidas concretas para lograr a igualdade efectiva entre mulleres e homes no I+D+i, e doutra banda coa configuración da perspectiva de xénero como eixo transversal dos instrumentos de planificación dos axentes públicos.
